เปิดเสรีก๊าซธรรมชาติใกล้ได้ข้อสรุป โดยคณะอนุกรรมการพิจารณาแนวทางการส่งเสริมการแข่งขันในกิจการ ก๊าซธรรมชาติ ระยะที่ 2 ที่มีนายณอคุณ สิทธิพงศ์ อดีตปลัดกระทรวงพลังงาน เป็นประธาน ภายใต้คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) นัดหารืออีกรอบ ปลายเดือน ม.ค. 64 นี้ ก่อนเสนอให้ กบง.และกพช.พิจารณา ในขณะที่ Shipper รายใหม่ที่ได้ใบอนุญาต จาก กกพ. ไปก่อนหน้านี้ ยังไม่สามารถนำเข้า LNG ได้จนกว่า กพช.จะให้ความเห็นชอบ
ผู้สื่อข่าวศูนย์ข่าวพลังงาน ( Energy News Center-ENC ) รายงานถึงความคืบหน้าของนโยบายการส่งเสริมการแข่งขันในกิจการก๊าซธรรมชาติ ว่า คณะอนุกรรมการพิจารณาแนวทางการส่งเสริมการแข่งขันในกิจการ ก๊าซธรรมชาติ ระยะที่ 2 ที่มีนายณอคุณ สิทธิพงศ์ อดีตปลัดกระทรวงพลังงาน เป็นประธาน ที่ตั้งขึ้นตามมติ คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) เมื่อวันที่ 11 พ.ย.2563 ที่จะพิจารณารูปแบบการส่งเสริมการแข่งขันราคา LNG นำเข้า โครงสร้างราคาก๊าซธรรมชาติที่เหมาะสม และ แนวทางต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อช่วยส่งเสริมให้เกิดการแข่งขันในกิจการก๊าซธรรมชาติได้จริงอย่างเป็นรูปธรรม จะมีการประชุมกันอีกรอบ ประมาณ ปลายเดือน ม.ค.2564 นี้ โดยเมื่อได้ข้อสรุปทั้งหมด ก็จะนำเสนอให้คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.)ที่มี นายสุพัฒนพงษ์ พันธ์มีเชาว์ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน เป็นประธาน พิจารณา ก่อนนำเสนอให้ คณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ (กพช.) ที่มีนายกรัฐมนตรี เป็นประธาน ให้ความเห็นชอบ เพื่อนำไปสู่การปฏิบัติ
ทั้งนี้เอกชนผู้จัดหาและค้าส่งก๊าซธรรมชาติรายใหม่ที่ได้รับใบอนุญาตจากคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน(กกพ.) ไปเมื่อ มิ.ย. 2563 ได้แก่ กฟผ. ,บริษัท บี.กริม แอลเอ็นจี จำกัด , บริษัท กัลฟ์ เอ็นเนอร์จี ดีเวลลอปเมนท์ จำกัด (มหาชน) และ บริษัท หินกองเพาเวอร์โฮลดิ้ง จำกัด จะยังไม่สามารถนำเข้า LNG เข้ามาได้ จนกว่า กพช. จะมีมติ
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในมติ กบง. เมื่อวันที่ 11 พ.ย. 2563 ได้รับทราบแนวทางส่งเสริมการแข่งขันในกิจการก๊าซธรรมชาติ ระยะที่ 2 ในช่วงปี 2564 – 2572 โดยในส่วน ธุรกิจต้นน้ำในการจัดหา LNG จะให้มีระบบที่ส่งเสริมการแข่งขันการจัดหา LNG โดยให้มี Shipper หลายรายทำหน้าที่จัดหาและจำหน่ายก๊าซธรรมชาติไปยังลูกค้าโดยตรง และมีผู้ลงทุนและบริหารกิจการสถานี LNG รายใหม่เข้ามาลงทุนเชื่อมต่อกับระบบ
ในขณะที่ส่วนของ ธุรกิจกลางน้ำ จะกำหนดราคาก๊าซฯ เป็นราคา Pool Gas (Old Demand/Supply) และราคาตลาด LNG นำเข้า (New Demand/Supply) ซึ่งสัดส่วนของราคา Pool จะค่อยๆ ลดน้อยลงตามสัญญาเก่า ที่ ปตท.ทำไว้กับคู่ค้าซึ่งจะทยอยหมดอายุลง (จาก100% ในปัจจุบันถึงปลายปี 2572 จะลดลงเหลือประมาณ 58% ) ส่วนสัญญาที่ต่อใหม่ให้เป็น New Supply/Demand และให้ ปตท. เตรียมจัดตั้ง TSO ที่แยกเป็นอิสระจากธุรกิจการจัดหาและจำหน่ายก๊าซธรรมชาติ เพื่อเป็นผู้ดำเนินการระบบท่อส่งก๊าซ และรักษาสมดุลของระบบท่อ
สำหรับธุรกิจปลายน้ำ กำหนดให้ผู้ใช้ก๊าซฯ ต้องเข้าระบบแข่งขัน (ยกเว้นรายที่ติดสัญญาระยะยาวให้รอจนกว่าสัญญาจะหมดอายุ) และเริ่มเปิดให้มีผู้บริหารระบบจำหน่ายก๊าซธรรมชาติ (Distribution System Operator หรือ DSO) รายใหม่
ทั้งนี้ในส่วนที่ปรับปรุงแนวทางฯ จากที่ กพช. ได้รับทราบไว้แล้วเมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม 2560 ในส่วนแรกจะเป็นการอนุญาตให้มีการนำเข้า LNG เพิ่มจาก LNG ที่เป็นสัญญาระยะยาวที่ทำไว้ (LNG Flexible Supply) โดยนำเข้าจากตลาดจร (Spot) ในช่วงที่เงินบาทแข็งค่าและ LNG มีราคาต่ำกว่าราคา Pool Gas ในวัตถุประสงค์เพื่อช่วยให้ค่าไฟฟ้ามีราคาลดลงจากต้นทุนก๊าซธรรมชาติที่ถือเป็นเชื้อเพลิงหลักในการผลิตไฟฟ้า
ส่วนการปรับปรุงส่วนที่ 2 เป็นเรื่องที่ยังไม่เชื่อมโยงกับการดำเนินนโยบาย SPP Pool เนื่องจาก สนพ. ยังอยู่ในช่วงการศึกษา และเตรียมการจัดตั้งตลาดกลางการรับซื้อไฟฟ้าส่วนเกินจากผู้ผลิตไฟฟ้าเอกชนและกำลังศึกษาแนวทางการส่งเสริมการแข่งขันในกิจการไฟฟ้าในอนาคต
ด้าน นายคมกฤช ตันตระวาณิชย์ เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (สำนักงาน กกพ.) ในฐานะโฆษกคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) เปิดเผยในส่วนของการพิจารณาใบอนุญาต เป็นผู้ประกอบการจัดหาและค้าส่งก๊าซธรรมชาติ(Shipper) เพิ่มเติม ว่า ในการประชุมคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน(กกพ.) ภายในเดือน ม.ค. 2564 นี้ จะมีการพิจารณาการขอใบอนุญาต ของ บริษัท ผลิตไฟฟ้า จำกัด (มหาชน) หรือ เอ็กโก อีกครั้ง หลังจากเมื่อเดือน ธ.ค. 2563 ที่ผ่านมา กกพ. เคยพิจารณาข้อมูลการขอเป็น Shipper ของเอ็กโกแล้ว แต่พบว่ารายละเอียดด้านปริมาณการขอนำเข้าและการนำไปใช้ ยังไม่สมบูรณ์ จึงให้กลับไปจัดทำรายละเอียดมาเสนอใหม่อีกครั้ง ทั้งนี้หากเอ็กโกผ่านการอนุมัติ จะทำให้เอ็กโกเป็น Shipper รายที่ 6 ของประเทศไทย ส่วนรายอื่นๆ ยังไม่ได้รับรายงานการขอเป็น Shipper เพิ่มเติม
นอกจากนี้หลักเกณฑ์อื่นๆที่เกี่ยวกับแนวทางการเปิดเสรีก๊าซฯระยะที่ 2 กกพ.ก็ได้พิจารณาไว้แล้ว ทั้งการออกกติการะบบ Third Party Access -TPA ที่จะเปิดให้โรงไฟฟ้าใหม่ ที่ยังไม่ได้มีสัญญาก๊าซผูกพันกับ ปตท.สามารถจัดหาหรือนำเข้า LNG ได้เอง และการออกกติกาคิดค่าปรับกรณี Shipper นำก๊าซฯ เข้าและออกจากท่อก๊าซฯ ไม่สมดุลกัน หรือ เรียกว่าค่าปรับในการไม่รักษาสมดุล โดยหากนโยบายเปิดเสรีก๊าซฯระยะที่ 2 มีความชัดเจนจาก กบง.และ กพช.แล้ว กกพ.ก็จะสามารถปรับกฎกติกาให้สอดรับกับนโยบายและปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบันได้ เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย เช่น กรณี Shipper จะนำก๊าซฯ เข้ามาเพื่อทำการส่งออกไปต่างประเทศ จะต้องมีกติกาที่ชัดเจนต่อไปว่า สัดส่วนใดจะนำมาใช้ในประเทศและส่วนใดจะส่งออก เพื่อไม่ให้เกิดความสับสนและมีผลกระทบต่อความมั่นคงก๊าซฯของประเทศต่อไป
