โครงการโซลาร์ภาคประชาชน เตรียมหยุดการรับซื้อไฟฟ้าชั่วคราว เหตุประชาชนแห่สมัครเข้าร่วมโครงการฯ เพียง 6 เดือน เกือบทะลุโควต้า 90 เมกะวัตต์ แม้จะเปิดระยะเวลารับซื้อไว้ 10 ปีก็ตาม ระบุเหลือโควตาอีกเพียง 0.2 เมกะวัตต์ หากเต็มแล้วจะต้องหยุดรับซื้อไฟฟ้าทันที รอสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) พิจารณาว่าจะเปิดรับซื้อเพิ่มเติมได้อีกหรือไม่
ผู้สื่อข่าวศูนย์ข่าวพลังงาน (Energy News Center-ENC) รายงานความคืบหน้าโครงการโซลาร์ภาคประชาชนว่า คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) เตรียมหารือกระทรวงพลังงาน กรณีโครงการโซลาร์ภาคประชาชนที่มีโควตาเปิดรับซื้อไฟฟ้าอยู่ 90 เมกะวัตต์นั้น ปัจจุบันมีประชาชนแห่เข้าร่วมโครงการโซลาร์ฯ จำนวนมากเกือบเต็มโควตาแล้ว โดยมีผู้ลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการตั้งแต่ ม.ค.- มิ.ย. 2567 ประมาณ 100 เมกะวัตต์ แต่ผ่านการพิจารณาด้านเทคนิคแล้วรวม 89.8 เมกะวัตต์ ซึ่งเหลือพื้นที่โควตารับซื้อได้อีกเพียง 0.2 เมกะวัตต์เท่านั้น
ทั้งนี้หากมีการสมัครเข้าร่วมโครงการฯ เต็มโควตาแล้ว ทางการไฟฟ้าฝ่ายจำหน่ายจำเป็นต้องปิดรับคำขอเข้าร่วมโครงการฯ ไปก่อน เพื่อให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ของคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) ที่ดำเนินการตามมติคณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ (กพช.) ที่ให้ปรับหลักเกณฑ์การรับซื้อไฟฟ้าโซลาร์ภาคประชาชน จากการเปิดรับซื้อแบบปีต่อปี มาเป็นการเปิดรับซื้อระยะยาว 10 ปี ระหว่างปี 2564-2573 จำนวน 90 เมกะวัตต์
โดยหลังปิดการรับซื้อไฟฟ้าดังกล่าวแล้ว ทางการไฟฟ้าฝ่ายจำหน่ายจะทำหนังสือถึงสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) เพื่อให้พิจารณาโควตารับซื้อไฟฟ้าโครงการโซลาร์ภาคประชาชนเพิ่มเติม ซึ่งการเปิดรับซื้อเพิ่มเติมจะต้องสอดคล้องกับแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศไทย พ.ศ. 2567-2580 (PDP 2024) หากมีมติให้เพิ่มการรับซื้อไฟฟ้าได้ ทางคณะกรรมการ (บอร์ด) กกพ.จะประชุมร่วมกันเพื่อกำหนดรายละเอียดต่อไป
อย่างไรก็ตามในปี 2567 นี้ มีประชาชนแห่เข้าร่วมโครงการฯ จำนวนมาก เนื่องจากค่าไฟฟ้าที่ปรับสูงขึ้น โดยปัจจุบันค่าไฟฟ้าอยู่ที่ 4.18 บาทต่อหน่วย ประกอบกับต้นทุนแผงโซลาร์เซลล์ปรับลดลง และประชาชนต้องการลดภาระค่าใช้จ่ายด้านไฟฟ้าลงทำให้หันมาติดตั้งโซลาร์เซลล์ผลิตไฟฟ้าบนหลังคามากขึ้นนั่นเอง
สำหรับภาพรวมการเข้าร่วมโครงการโซลาร์ภาคประชาชนนับตั้งแต่เริ่มโครงการในปี 2562-2566 พบว่า มีจำนวนผู้ติดตั้งโซลาร์เซลล์และขายไฟฟ้าเข้าระบบรวม 8,431 ราย ปริมาณไฟฟ้าที่ขายเข้าระบบประมาณ 46.28 เมกะวัตต์
โดยในช่วงเริ่มต้นโครงการฯ ปี 2562-2565 ที่เปิดรับซื้อไฟฟ้าแบบปีต่อปี พบว่ามีผู้เข้าร่วมโครงการไม่ถึงเป้าหมายแม้แต่ปีเดียว โดยเปิดรับซื้อไฟฟ้ารวม 260 เมกะวัตต์ แต่มีผู้เข้าร่วมโครงการฯ ผลิตไฟฟ้าเข้าระบบเพียง 9 เมกะวัตต์ ซึ่งแบ่งเป็นดังนี้
ในปี 2562 -2565 เปิดรับซื้อไฟฟ้าปีละ 100 เมกะวัตต์ แต่มีผู้สนใจเข้าร่วมโครงการฯ ผลิตไฟฟ้าเข้าระบบเพียง 3-4 เมกะวัตต์เท่านั้น เนื่องจากราคารับซื้อไฟฟ้าที่ 1.68 บาทต่อหน่วย ไม่จูงใจ
ต่อมาในปี 2564 จึงปรับลดเป้าหมายรับซื้อไฟฟ้าเหลือ 50 เมกะวัตต์ และปรับเพิ่มราคารับซื้อไฟฟ้าเป็น 2.20 บาทต่อหน่วย แต่ก็มีผู้เข้าร่วมโครงการฯ เพื่อขายไฟฟ้าเพียง 3 เมกะวัตต์ เท่านั้น และในปี 2565 ได้ปรับลดเป้าหมายการรับซื้อไฟฟ้าลงอีกครั้งเหลือ 10 เมกะวัตต์ ในราคาเดิมที่ 2.20 บาทต่อหน่วย แต่ก็มีผู้เข้าร่วมโครงการฯ เพียง 1.37 เมกะวัตต์
จากนั้นในเดือน มี.ค. 2566 กกพ. ได้ปรับหลักเกณฑ์เป็นการรับซื้อระยะยาว 10 ปี (2564-2573) รวม 90 เมกะวัตต์ ซึ่งหลักเกณฑ์ใหม่ดังกล่าวก็เริ่มใช้ในปี 2566 นี้ และพบว่าประชาชนให้ความสนใจมากขึ้น มีการผลิตไฟฟ้าเข้าระบบรวมกว่า 10 เมกะวัตต์ จากเป้าหมาย 90 เมกะวัตต์ ใน 10 ปี และยังมีกลุ่มผู้ร่วมโครงการฯ ที่อยู่ระหว่างดำเนินการ (รอ COD) จำนวน 2,795 ราย กำลังการผลิตติดตั้ง 15.501 เมกะวัตต์
และล่าสุดในปี 2567 ณ เดือน มิ.ย. 2567 มีผู้ลงทะเบียนเข้าร่วมโครงการคิดเป็นปริมาณ 100 เมกะวัตต์ แต่ผ่านการพิจารณาคุณสมบัติแล้ว 89.8 เมกะวัตต์ เหลือรับได้อีกเพียง 0.2 เมกะวัตต์ ก็จะเต็มโควตา และต้องหยุดรับซื้อไฟฟ้าไปจนกว่าจะมีการปรับเพิ่มโควตาใหม่อีกครั้ง
